Praca freelancera kojarzy się z wolnością, elastycznością i brakiem sztywnych godzin, ale też z odpowiedzialnością za własne zdrowie i dochody. Gdy pojawia się choroba, sytuacja nie jest już tak prosta, a niezależni specjaliści często nie wiedzą, czy przysługuje im zwolnienie lekarskie, jakie mają prawa i jak wygląda procedura jego uzyskania.
Kiedy freelancer może otrzymać zwolnienie lekarskie?
Wbrew pozorom osoby pracujące na własny rachunek również mogą uzyskać zwolnienie lekarskie, o ile są objęte dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym w ZUS. Freelancer, który prowadzi działalność gospodarczą, sam decyduje czy chce opłacać składkę chorobową, bo to właśnie ona daje prawo do zasiłku w razie niezdolności do pracy. Zwolnienie lekarskie wystawia lekarz, który ocenia, że stan zdrowia uniemożliwia wykonywanie obowiązków zawodowych.
E-ZLA trafia automatycznie do systemu ZUS, a przedsiębiorca może pobrać je z profilu PUE. Warto pamiętać, że w przypadku krótkich chorób (poniżej 30 dni) ZUS wypłaca świadczenie po tzw. okresie wyczekiwania, który wynosi 90 dni od momentu objęcia ubezpieczeniem. L4 dla freelancera nie tylko formalizuje prawo do zasiłku, ale też chroni przed zarzutem, że mimo choroby kontynuuje pracę zarobkową, co mogłoby skutkować utratą świadczeń.
Obowiązki freelancera na L4
Otrzymanie zwolnienia lekarskiego wiąże się z obowiązkiem powstrzymania się od pracy zarobkowej, zarówno na rzecz klientów, jak i w ramach własnej działalności. Freelancer, który mimo choroby kontynuuje realizację zleceń, naraża się na utratę prawa do zasiłku. Kontrole ZUS są coraz częstsze wśród osób samozatrudnionych, które wykonują obowiązki zdalnie. W praktyce oznacza to, że w czasie L4 można wykonywać jedynie czynności niezbędne do utrzymania firmy w stanie gotowości (np. wystawienie faktury, odbiór dokumentów).
Praca kreatywna, projektowa czy graficzna, nawet jeśli realizowana w domu, może zostać uznana za naruszenie zasad zwolnienia. Dlatego najlepiej zawczasu poinformować klientów o przerwie w realizacji projektów i ustalić nowy harmonogram. Zachowanie przejrzystości buduje zaufanie i chroni reputację, która w środowisku freelancerów jest najcenniejszym kapitałem.
Powrót do pracy po chorobie
Po zakończeniu zwolnienia lekarskiego freelancer może wrócić do wykonywania zadań bez konieczności przeprowadzania badań kontrolnych, o ile nie współpracuje na etacie z innym pracodawcą. Warto jednak zadbać o stopniowy powrót do pełnej aktywności zawodowej, zwłaszcza po dłuższym L4. Dobrą praktyką jest przygotowanie planu pracy z priorytetami i podziałem obowiązków na etapy.
Pomocne może być również poinformowanie klientów o aktualnym stanie zdrowia i realistycznych terminach realizacji. Jeśli choroba wymaga rehabilitacji, można kontynuować leczenie lub korzystać z konsultacji ze specjalistą online, aby uniknąć przeciążenia. Freelancerzy, którzy opłacają składkę chorobową, mogą też ubiegać się o świadczenia rehabilitacyjne, jeśli powrót do zdrowia wymaga więcej czasu.
